Sỏi niệu quản là sỏi di chuyển từ thận xuống niệu quản, dạng nguy hiểm nhất trong các bệnh về sỏi tiết niệu. Niệu quản là con đường duy nhất đưa nước tiểu từ thận xuống bàng quang, nếu bộ phận này tắc, nước tiểu sẽ ứ đọng gây suy thận, thậm chí tử vong nếu không cấp cứu kịp thời. Sỏi nhỏ có thể uống thuốc sẽ dần khỏi bệnh, sỏi lớn cần đến phẫu thuật xâm lấn như mổ hở, mổ nội soi, tán laser,...
Các yếu tố nguy cơ gây bệnh
Sỏi niệu quản khá phổ biến ở các nước có khí hậu nóng ẩm như Việt Nam. Mồ hôi ra nhiều và nước tiểu bị cô đặc làm cho các tinh thể muối trong nước tiểu bão hòa, dễ dàng kết tủa tạo thành sỏi.
Sử dụng nhiều sữa hoặc các chất canxi pha thêm vào sữa làm tăng nguy cơ lắng đọng canxi trong thận.
Thói quen ăn mặn, ngồi nhiều, ít vận động cũng là những yếu tố nguy cơ gây bệnh.
Việc lao động nặng nhọc, quá sức khi tuổi còn nhỏ gia tăng nguy cơ tạo sỏi. Đây là lý do vì sao sỏi thường gặp ở nam nhiều hơn nữ giới.
Cách nhận biết sỏi niệu quản
Giống như hầu hết các loại sỏi khác, sỏi tiết niệu cũng đặc trưng bởi các cơn đau quặn và đột ngột ở thận. Đau thường xuất hiện khi người bệnh vừa gắng sức làm việc gì đó.
Cơn đau bắt đầu từ thắt lưng rồi lan xuống vị trí niệu quản, qua bộ phận sinh dục và mặt trong đùi.
Cơn đau ở hố thắt lưng dưới xương sườn rồi lan về phía rốn, thường báo hiệu bể thận và đài thận đã bị tắc. Ngoài đau người bệnh có thể bị sốt, rét run, buồn nôn và nôn...
Các phương pháp điều trị
Sỏi nhỏ, chưa gây ra biến chứng gì, có thể dùng thuốc kết hợp theo dõi theo chỉ định của bác sĩ.
Trường hợp sỏi to, gây ra nhiều biến chứng, nên áp dụng các biện pháp phẫu thuật xâm lấn. Các phương pháp phổ biến là mổ hở, tán sỏi laser, phẫu thuật nội soi lấy sỏi sau phúc mạc, tán sỏi ngoài cơ thể hoặc lấy sỏi qua da. Mỗi phương pháp đều có ưu nhược điểm riêng, tùy thuộc vào cơ địa, tình trạng bệnh và các bệnh lý kèm theo để có hướng giải quyết phù hợp. Trong đó, tán sỏi laser hiện là phương pháp được áp dụng phổ biến nhất.
Nếu phát hiện sỏi sớm và có biện pháp xử lý kịp thời thì hoàn toàn có thể chữa sỏi tận gốc. Tuy nhiên, người bệnh cần đề phòng sỏi tái phát bằng cách xử lý dứt điểm các nguyên nhân gây ra bệnh viêm đường tiết niệu. Nếu sỏi là do các bệnh toàn thân khác như gout, cường tuyến cận giáp trạng thì cần chữa trị triệt để các bệnh này. Thực đơn ăn uống hàng ngày cần ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống đủ ngày 2-3 lít nước, kiêng ăn mặn, hạn chế ăn thịt động vật... và có thể sử dụng sản phẩm giúp ngăn ngừa tái phát.
Thành Luân (tổng hợp)
